Umowa dżentelmeńska, pożyczka “na gębę”, pożyczka bez umowy – wszystkie te terminy łączy jeden wspólny mianownik – chodzi o przekazanie komuś określonej kwoty pieniędzy bez spisania tego faktu w formie stosownego dokumentu. Zdarza się, że pożyczkobiorca, pomimo zapewnień o rychłym terminie zwrotu gotówki ociąga się, a nawet – unika konfrontacji z pożyczkodawcą. Czy w takiej sytuacji odzyskanie pełnej kwoty jest w ogóle możliwe?
Pożyczanie pieniędzy rodzinie i znajomym w praktyce
Idealna sytuacja pożyczkowa zakłada, że obie strony spisują umowę, w której określają zarówno kwotę, jak i termin jej zwrotu, a następnie respektują warunki zawarte w dokumencie. Zazwyczaj jednak taki obrót pieniędzmi w rodzinie czy najbliższym kręgu znajomych odbywa się na podstawie ustnych ustaleń. Dobrze, jeżeli fakt ten zostanie odnotowany choćby w korespondencji elektronicznej, gdyż w przypadku problemów ze zwrotem pożyczki wirtualna konwersacja staje się potrzebnym i ważnym dowodem.
Wszystko zależy od pożyczonej kwoty
Umowa pożyczki poniżej 1000 zł nie wymaga formy pisemnej, powyżej – już tak, co określa artykuł 720 § 2 Kodeksu Cywilnego. Warto wziąć pod uwagę, że dla umów zawartych przed 8 września 2016 oficjalna forma dokumentowa była wymagana przy każdej pożyczce od kwoty 500 zł w górę. Należy przy tym zaznaczyć, że nie musi być do pismo w formie papierowej. Równie ważne będzie wydruk z ustaleń na Facebooku, mailowych czy poprzez SMS-y. Musi on być jednak podpisany przez każdą ze stron. Ponadto dowody muszą pozwalać na ustalenie osoby składającej oświadczenie.
Jeżeli nasz dłużnik ociąga się z oddaniem pożyczonej kwoty, warto ponaglić go przedsądowym wezwaniem do zapłaty. Czasami pisemna, oficjalna forma jest wystarczającym bodźcem do działania. Kiedy to nie pomoże, sprawę możemy skierować do sądu. Jeżeli kwota była wyższa niż 1000 zł i nie mamy żadnego potwierdzenia na udzielenie pożyczki, proces odzyskiwania długu może być bardziej skomplikowany.
Trudności w odzyskaniu pożyczki w kwocie powyżej 1000 zł
Artykuł 74 § 1 kodeksu cywilnego mówi o tym, że:
Zastrzeżenie formy pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej bez rygoru nieważności ma ten skutek, że w razie niezachowania zastrzeżonej formy nie jest w sporze dopuszczalny dowód z zeznań świadków lub z przesłuchania stron na fakt dokonania czynności. (…)
co oznacza, że bez potwierdzenia dokumentem faktu zaistnienia pożyczki w kwocie powyżej 1000 zł w postępowaniu cywilnym nie można powołać świadków ani przesłuchać stron, chyba że:
- obie strony wyrażą na to zgodę,
- przesłuchania zażąda konsument procesujący się z przedsiębiorcą,
- fakt dokonania czynności prawnej jest uprawdopodobniony za pomocą dokumentu.
Co może być dowodem w sprawie?
Za dowód w sprawie zwrotu pożyczki można uznać:
- każdy dokument prywatny oraz urzędowy, z którego wynika fakt dokonania czynności (telegram, list, dowód wpłaty, wyciąg z konta z przelewem zatytułowanym “pożyczka”, mail),
- rozmowę z dłużnikiem, w którym deklaruje on, że odda pieniądze,
- dowód odprowadzenia przez pożyczkobiorcę podatku od pobranej kwoty na rzecz Urzędu Skarbowego.
Jeżeli znalazłeś się w opisanej powyżej sytuacji i bezskutecznie próbujesz odzyskać pieniądze, możesz skorzystać z porad adwokata specjalizującego się w sprawach cywilnych. Odwiedź moją kancelarię prawną na Saskiej Kępie w Warszawie i daj sobie pomóc!