Zachowek to jedna z instytucji prawa spadkowego mająca na celu ochronę osób najbliższych spadkodawcy, tj. dzieci oraz wnuków, prawnuków i rodziców. W przeciwieństwie do spadku, w przypadku rozpatrywania żądania zapłaty zachowku, pod uwagę brane są więzy krwi, a nie faktyczna bliskość emocjonalna ze spadkodawcą. Jeżeli nie jesteśmy najbliższymi krewnymi zmarłego, zazwyczaj pozostajemy zobowiązani do zapłacenia zachowku.
Kiedy można domagać się pokrycia zachowku?
Zdarza się, że spadkodawca ma konkretne wymagania co do dziedziczenia po nim majątku. Prawnie powinien on przypaść dzieciom oraz małżonkowi tejże osoby. W przypadku sporządzenia testamentu lub skorzystania z zapisu windykacyjnego, w wyniku którego prawo do własności nieruchomości wyczerpującej cały spadek przypada innej osobie, pozostali spadkobiercy mogą domagać się od niej wypłacenia zachowku. Podobnie wygląda sytuacja, jeśli spadkodawca skorzystał z możliwości przekazania darowizny.
Kogo dotyczy obowiązek zapłaty zachowku?
Wypłaty zachowku można żądać od osoby, która majątek otrzymała w darowiźnie lub w wyniku zapisu windykacyjnego. Dodatkowo – może ona wypłacić roszczenie jedynie w granicach wzbogacenia się będącego skutkiem doliczonej do majątku wspomnianej darowizny lub zapisu windykacyjnego. Wartość takiego przedmiotu darowizny oblicza się natomiast na podstawie stanu z dnia jej dokonania, a wartość – na dzień ustalania zachowku.
Komu zachowek nie przysługuje?
Jak już wspominaliśmy – o zachowek mogą ubiegać się rodzice, dzieci, wnuki, prawnuki. Nie przysługuje on natomiast rodzeństwu spadkodawcy. Jeśli chodzi o małżonka, to dziedziczy on ustawowo, ale może być pozbawiony zachowku, jeżeli spadkodawca wniósł pozew o rozwód z wyłącznej winy małżonka, a sprawa rozwodowa nie została zakończona przed jego śmiercią. Ponadto zachowku nie otrzymują osoby uznane za niegodne dziedziczenia, jednak taki zapis musi zostać umieszczony w testamencie.
Co może wchodzić w skład zachowku?
Osoba uprawniona do otrzymania zachowku może żądać jedynie zapłaty określonej kwoty pieniężnej. Nie może natomiast wystąpić o wydanie konkretnych przedmiotów z majątku spadkodawcy. Warto jednak pamiętać, że strony mogą porozumieć się w kwestii przekazania konkretnych części majątku spadkodawcy w zamian za zrzeczenie się prawa do zachowku. W każdym z tych przypadków warto nawiązać współpracę ze specjalistą zajmującym się sprawami spadkowymi, takim jak adwokat Anna Szydłowska przyjmująca Klientów w swojej kancelarii w Warszawie. Zapraszamy.