Wbrew pozorom i powszechnej opinii wyrok skazujący na karę pozbawienia wolności nie zawsze musi wiązać się z osadzeniem w placówce więziennej. Obowiązujący system prawny umożliwia bowiem zastąpienie obowiązku odbycia kary w więzieniu Systemem Dozoru Elektronicznego (SDE). Jego niewątpliwą zaletą jest szansa na spędzenie wyroku w warunkach wolnościowych, np. w domu skazanego bądź też innym miejscu wskazanym przez sąd. Pragnąc ubiegać się o udzielenie zezwolenia na odbywanie kary w Systemie Dozoru Elektronicznego, należy złożyć wniosek do wydziału penitencjarnego właściwego sądu okręgowego. Co ważne, wniosek ten w imieniu osoby skazanej może doręczyć jej pełnomocnik – adwokat lub inna uprawniona osoba.
Sąd penitencjarny może udzielić zezwolenia na odbycie wyroku w Systemie Dozoru Elektronicznego gdy:
-
kara pozbawienia wolności nie przekracza 1,5 roku,
-
skazany ma określone miejsce stałego pobytu, a także zgodę zamieszkujących z nim osób pełnoletnich czy też właścicieli lokalu,
-
rozwiązanie to jest wystarczające dla osiągnięcia celów kary, a względy bezpieczeństwa, stopień demoralizacji bądź inne okoliczności nie przemawiają za koniecznością osadzenia skazanego w zakładzie karnym,
-
warunki mieszkaniowe umożliwiają właściwe funkcjonowanie SDE,
-
nie ma przeszkód techniczno-organizacyjnych wykonywania tego dozoru przez właściwy podmiot (art. 43la§1 k.k.w. zm. Ustawą z dnia 31.03.2020 r. o zm. Ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw – Dz. U. 2020 poz. 568).
System Dozoru Elektronicznego – jak wygląda w praktyce?
Sąd wyznacza indywidualnie każdemu skazanemu szczegółowy harmonogram odbywania kary, zgodnie z którym musi on przebywać w domu lub innym miejscu w ściśle ustalonych godzinach. W czasie odbywania kary poprzez SDE skazany jest zobowiązany do:
-
przestrzegania określonych przez sąd ograniczeń czasowych i przestrzennych,
-
odbierania połączeń kierowanych na urządzenie monitorujące,
-
umożliwienia dostępu do urządzenia w celu konserwacji lub kontroli,
-
niezwłocznego powiadamiania Centrali Monitorowania o ewentualnych problemach ze sprzętem.
Nie da się ukryć, że System Dozoru Elektronicznego pozwala na prowadzenie niemalże normalnego życia, przy równoczesnym odbywaniu wyroku skazującego. Osoba skazana przy zachowaniu samodyscypliny i dobrej organizacji może uczestniczyć w życiu osobistym i zawodowym, unikając negatywnych aspektów związanych z pobytem w zakładzie karnym.